Hội thảo lấy ý kiến mở ngành đào tạo Đại học với các CTĐT về Quản lý Công nghiệp Thông minh và Kinh doanh số toàn cầu

Với mục tiêu tiếp nhận các góp ý chuyên môn để hoàn thiện mục tiêu, chuẩn đầu ra và cấu trúc đào tạo theo định hướng “căn bản – mở – linh hoạt” của Nhà trường, bảo đảm tính liên ngành, hội nhập và gắn chặt với nhu cầu nhân lực chất lượng cao của thị trường, Hội thảo đã quy tụ đông đảo đại biểu đến từ cơ quan quản lý, viện nghiên cứu, các trường đại học và doanh nghiệp.
Về phía các cơ quan, tổ chức quản lý nhà nước có sự hiện diện của ông Hà Duy Tùng – Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước; TS, Trần Văn Long – Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh & Khuyến công, Bộ Công Thương; TS Nishikawa Naotaka – Chuyên gia cao cấp Cơ Quan Hợp Tác Quốc Tế Nhật Bản (JICA) tại Việt Nam.

Từ các trường đại học/viện nghiên cứu có sự tham gia của GS, TSKH Hồ Tú Bảo – Giám đốc Phòng thí nghiệm Khoa học dữ liệu, Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán (VIASM); PGS, TS Vũ Hùng Cường – Viện trưởng Viện Thông tin KHXH, Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam; TS Phí Vĩnh Tường – Phó Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam và Thế giới, Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam; TS Đinh Viết Sang – Phó Hiệu trưởng Trường CNTT&TT, ĐH Bách Khoa Hà Nội; PGS, TS Hà Minh Hoàng – Trưởng Khoa Khoa học dữ liệu & AI, Trường Công nghệ, ĐH Kinh tế Quốc dân; PGS, TS Phan Xuân Hiếu - Trưởng phòng Khoa học Dữ liệu; TS Trần Quốc Long – Viện trưởng Viện AI, Trường ĐH Công nghệ, ĐH Quốc gia Hà Nội; một số chuyên gia, nhà nghiên cứu đến từ các trường đại học tại Hà Nội.

Đại diện Hiệp hội và cộng đồng doanh nghiệp có sự hiện diện của ông Đào Trung Kiên – Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc Thiên An Group, Ban Chủ tịch Cộng đồng Keieijuku; Ông Lại Hoàng Dương – Giám đốc CTCP Truyền thông & Máy tính Thánh Gióng, Thành viên Ban Điều hành Keieijuku, kiêm Phó Ban Truyền thông Hiệp hội Công nghiệp chủ lực Hà Nội (HAMI); Bà Bùi Thị Hạnh – Giám đốc Công ty NC Network Việt Nam kiêm Ban thường trực Hiệp hội CN hỗ trợ Việt Nam (VASI); Bà Võ Ngọc Khanh – Ban Kiểm soát Công ty CP SX & KD VinFast; Ông Trần Quý Hiến – Tổng Giám đốc Công ty CP Ecomstone, đối tác chiến lược Amazon tại Việt Nam; Ông Nguyễn Hoàng Lân – Trưởng phòng Sản xuất số 1, Công ty TNHH Sumidenso Việt Nam; Bà Nguyễn Thị Vân Anh – Giám đốc điều hành Công ty Cổ phần Sản xuất và Thương mại AUXPRO và bà Lê Hà Phương – Giám đốc Chuyển đổi số Công ty In và bao bì Đức Hiếu.

Về phía Trường ĐH Ngoại thương có sự tham dự của PGS, TS Vũ Thị Hiền – Phó Hiệu trưởng Nhà trường; PGS, TS Bùi Anh Tuấn – Chuyên gia cao cấp Dự án VJCC, Nguyên Hiệu trưởng Nhà trường; PGS, TS Nguyễn Thị Hiền – Viện trưởng Viện VJCC; PGS, TS Phan Thị Thu Hiền – Trưởng Ban Xây dựng & Phát triển chương trình, Phòng Quản lý Đào tạo cùng thầy cô lãnh đạo các Viện, Khoa và phòng Ban liên quan, cán bộ, giảng viên Nhà trường. Về phía Trường ĐH Ngoại thương có sự tham dự của PGS, TS Vũ Thị Hiền – Phó Hiệu trưởng Nhà trường; PGS, TS Bùi Anh Tuấn – Chuyên gia cao cấp Dự án VJCC, Nguyên Hiệu trưởng Nhà trường; PGS, TS Nguyễn Thị Hiền – Viện trưởng Viện VJCC; PGS, TS Phan Thị Thu Hiền – Trưởng Ban Xây dựng & Phát triển chương trình, Phòng Quản lý Đào tạo cùng thầy cô lãnh đạo các Viện, Khoa và phòng Ban liên quan, cán bộ, giảng viên Nhà trường.

Mở đầu phiên tham luận chuyên môn, GS, TSKH Hồ Tú Bảo trình bày về xu hướng áp dụng toán và công nghệ trong các chương trình dạy về Kinh tế & Kinh doanh, đồng thời khẳng định hai CTĐT theo đề án của Trường ĐH Ngoại Thương vừa đúng chức năng của Nhà trường, vừa gắn liền với nhu cầu thực tiễn của thế giới và Việt Nam. Với tư cách là người đã cố vấn xây dựng chương trình và trực tiếp giảng dạy cho CTĐT Kinh doanh số từ 2021 đến nay, Giáo sư Hồ Tú Bảo đánh giá cao năng lực và tinh thần học tập của các sinh viên tại Viện VJCC. Giáo sư tin tưởng rằng việc phân nhánh hai chuyên sâu về Kinh doanh số & Phân tích dữ liệu kinh doanh và Chuyên sâu về TMĐT xuyên biên giới & SCM là rất phù hợp cho sinh viên trong bối cảnh thương mại toàn cầu đang số hóa, AI hóa, chuyển từ E-commerce sang D-Commerce. Với ngành QLCN, Giáo sư khẳng định, khoa học công nghệ cần gắn với thực tiễn công nghiệp và gắn với tiếp cận quản lý hiệu quả, với nền tảng là quản lý tri thức. Do vậy, CTĐT QLCN thông minh tại Trường ĐH Ngoại Thương sẽ là một hướng phát triển đúng, cần thiết và cũng sẽ đòi hỏi phải vượt qua nhiều thách thức.

Tiếp đó, PGS, TS Nguyễn Thị Hiền đã trình bày về cách tiếp cận xây dựng CTĐT QLCN Thông minh theo các bước của tiếp cận Kiểm định AUN. Đặc biệt thuyết minh về Khung CTĐT với kết cấu kết hợp giữa các khối kiến thức quản lý, công nghiệp và công nghệ số, AI Các khối kiến thức này được kết nối với các môn học qua Dự án và mô phỏng về quản lý công nghiệp thông minh… CTĐT sẽ được tổ chức đào tạo dưới hệ sinh thái theo mô hình Phát triển nghề nghiệp (CDIM) của Nhà trường cũng như cơ chế hợp tác đa bên tại Viện VJCC, nhằm hoàn thiện hệ sinh thái đào tạo, đạt được chuẩn đầu ra theo thiết kế.

Tham luận cho Đề án xây dựng CTĐT Quản lý công nghiệp thông minh, PGS, TS Phan Xuân Hiếu có bài trình bày, phân tích đa chiều về chương trình đào tạo, đối sánh với các ngành tương tự từ các đại học hàng đầu trên thế giới, mở rộng nội hàm “Công nghiệp – Quản lý – Thông minh” tích hợp Công nghệ & công cụ số và Dữ liệu và khẳng định chương trình QLCNTM tại Trường ĐH Ngoại Thương do Viện VJCC tổ chức đã xây dựng khung chương trình toàn diện, bao phủ được phần lớn các nội dung thiết yếu đảm bảo mục tiêu của chương trình mà các trường đại học trên thế giới đang triển khai. PGS Hiếu cũng gợi ý bổ sung một vài học phần trong chương trình.

Với ngành KDTM, PGS, TS Nguyễn Thị Hiền tiếp tục trình bày chi tiết về Khung CTĐT Kinh doanh số toàn cầu, với hai trụ cột tri thức Kinh tế–Kinh doanh và Dữ liệu–Công nghệ, giới thiệu chi tiết lộ trình của hai chuyên sâu và phương pháp Học theo dự án (PBL) DBIZ đã được Viện VJCC áp dụng rất thành công từ 2021 đến nay, sẽ tiếp tục được cải tiến, áp dụng tại ngành đào tạo mới.
Tiếp đó, PGS, TS Nguyễn Thị Hiền đã trình bày về cách tiếp cận xây dựng CTĐT QLCN Thông minh theo các bước của tiếp cận Kiểm định AUN. Đặc biệt thuyết minh về Khung CTĐT với kết cấu kết hợp giữa các khối kiến thức quản lý, công nghiệp và công nghệ số, AI Các khối kiến thức này được kết nối với các môn học qua Dự án và mô phỏng về quản lý công nghiệp thông minh… CTĐT sẽ được tổ chức đào tạo dưới hệ sinh thái theo mô hình Phát triển nghề nghiệp (CDIM) của Nhà trường cũng như cơ chế hợp tác đa bên tại Viện VJCC, nhằm hoàn thiện hệ sinh thái đào tạo, đạt được chuẩn đầu ra theo thiết kế.

Dưới sự chủ trì của PGS, TS Nguyễn Thị Hiền và PGS, TS Phan Thị Thu Hiền, các nhà khoa học, doanh nhân, nhà quản lý chinh sách đều phát biểu ý kiến đồng thuận cao về tính cần thiết, liên ngành và thực tiễn của hai chương trình đào tạo, đồng thời nhấn mạnh sự phù hợp của đầu ra sinh viên với nhu cầu thị trường lao động và xu hướng phát triển đất nước.

PGS, TS Hà Minh Hoàng chỉ ra nhu cầu Kỹ thuật công nghiệp tăng mạnh, gợi ý về tăng tỷ lệ các học phần toán tối ưu, AI, vận trù để sát hơn với chuẩn việc làm đầu ra. TS Đinh Viết Sang đề nghị nâng chuẩn tiếng Anh và bổ sung kỹ năng sử dụng AI/GenAI trong chương trình học. TS Trần Quốc Long nhấn mạnh nền tảng định lượng (tối ưu & XSTK) là cốt lõi để theo kịp Big Data/AI. PGS, TS Trần Trọng Hiếu đánh giá chương trình thực tiễn, cấu trúc khoa học, CĐR rõ ràng, và cần cân bằng tốt hơn tỷ lệ kinh doanh–công nghệ trong chương trình, tăng kỹ năng mềm và đối sánh quốc tế. PGS, TS Vũ Hùng Cường (Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam) đánh giá các học phần đáp ứng yêu cầu thời kỳ mới, tính liên ngành cao, ấn tượng với mô hình PBL DBIZ và Smart OP, đề nghị tăng tín chỉ thực tập và mở trao đổi tín chỉ/văn bằng quốc tế. TS Phí Vĩnh Tường (Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam) đề xuất tăng trọng số “thông minh” trong quản lý, yêu cầu SV thành thạo dùng AI cho quản trị, và khuyến khích hình thành nhóm nghiên cứu về QLCN thông minh. TS. Trần Văn Long (Bộ Công thương) gợi ý lồng ghép ESG/chuyển đổi xanh vào chương trình, liên hệ các đề án hỗ trợ QLCN thông minh cho doanh nghiệp. TS Nishikawa Naotaka (Trung tâm JICA) chia sẻ về dự án DX Lab của JICA và sẵn sàng kết nối đối tác hệ thống công nghiệp thông minh tại Việt Nam Ông Nguyễn Hoàng Lân (Sumidenso) nhấn mạnh sự thiếu hụt kỹ năng Kỹ thuật công nghiệp/Chuỗi cung ứng của nhân sự, tầm quan trọng của thiết kế dây chuyền–layout trong Smart Factory, và bày tỏ lời mời tham quan nhà máy dành cho các sinh viên theo học chương trình. Ông Trần Qúy Hiến (Ecomstone) ghi nhận cơ hội TMĐT xuyên biên giới, xu hướng AI Commerce, AI SaaS, đề nghị SV tham gia dự án thực tế, đồng thời nhấn mạnh ESG & bản sắc địa phương. Ông Đào Trung Kiên (Thiên An Group) ủng hộ mạnh nội dung chi tiết của 2 chương trình, so sánh như chương trình “Keieijuku mầm non”, cam kết tiếp nhận thực tập cho các bạn sinh viên. Bà Lê Hà Phương (công ty Đức Hiếu) đề nghị chú trọng PBL và giải pháp phù hợp hơn cho SME như low-code/ no-code, Lean, Agile, Kaizen, cùng tăng trải nghiệm thực hành tại nhà máy. Ông Lại Hoàng Dương kiến nghị thực tập bắt buộc, đồng thời đánh giá thái độ & văn hóa DN như một tiêu chí. Bà Bùi Thị Hạnh (NC Network) đề xuất tăng R&D ứng dụng và đi thực tế và sẵn sàng kết nối cơ sở dữ liệu doanh nghiệp. Bà Nguyễn Thị Vân Anh (Auxpro) đề xuất bổ sung các học phần Gọi vốn, Fintech, Cybersecurity, AI & Robotics, và nhấn mạnh các kỹ năng lập báo cáo real-time.

Phát biểu tổng kết và bế mạc Hội thảo, PGS, TS Phan Thị Thu Hiền khẳng định Nhà trường sẽ tiếp thu và tích hợp có chọn lọc các góp ý để hoàn thiện mục tiêu, chuẩn đầu ra và khung học phần của cả hai chương trình Quản lý công nghiệp thông minh và Kinh doanh số toàn cầu, qua đó củng cố vị thế tiên phong của Trường Đại học Ngoại thương trong đào tạo nguồn nhân lực cho công nghiệp thông minh và kinh doanh số đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động trong nước và quốc tế. Nhận xét góp ý của các chuyên gia/giảng viên từ các trường đại học khi so sánh với các Chương trình đào tạo khác nhau tại các trường đều tựu chung rằng tích hợp các yếu tố công nghệ, bổ sung kỹ năng sử dụng AI là điều bắt buộc khi triển khai đào tạo các ngành đào tạo mới.

Từ phía cơ quan quản lý, có ý kiến đề nghị lượng hóa chuẩn đầu ra theo khung năng lực số/khung nghề nghiệp, làm rõ thành tố “thông minh” trong quản trị với ứng dụng AI, lồng ghép yếu tố ESG/chuyển đổi xanh, đồng thời kết nối các nguồn lực Chuyển đổi số. Phía đại diện các doanh nghiệp nhấn mạnh tính thực hành và thực tập bắt buộc nên được tăng cường, rèn luyện các kỹ năng “làm được ngay” về Quản lý công nghiệp như thiết kế – vận hành nhà máy, vận hành số, an toàn dữ liệu.

Đặc biệt ấn tượng là đại diện các Hiệp hội, cộng đồng doanh nghiệp đều cam kết và mong muốn hợp tác với Trường ĐH Ngoại thương và Viện VJCC trong các công tác như đồng giảng, dữ liệu – công cụ, cơ hội tham quan nhà máy, tiếp nhận thực tập,...